bijgewerkt 28-10-2021
Naast de vele geowandel- en fietsroutes die wij op de website hebben staan verzorgt met name het IVN (Instituut Voor Natuurbeschermingseducatie) regelmatig geo-excursies met een gids die ter plekke toelichting geeft over markante geofenomenen in het landschap.
Veelal wordt het landschap als geheel verkend en beoordeeld met de vierbrillen-methode van Leesbaar Landschap De seizoensvariatie, reliëfverschillen, cultuurhistorie en patronen in het landschap, alles komt aan bod.
De vier brillen, de vier manieren van kijken, zijn:
Verticale samenhang
De uitdrukking van de ondergrond (bodem, water, reliëf) in het landgebruik, de biotopen, de vegetatie enz.
Horizontale samenhang
De uitdrukking van relaties (agronomisch, sociaal of ecologisch) in de patronen van sloten, wegen/paden, beplanting en bebouwing.
Seizoens samenhang
De uitdrukking van het jaarverloop in kleuren en vormen.
Historische samenhang
De uitdrukking van de ontstaansgeschiedenis in de patronen en elementen in het landschap.
Onderstaand een opsomming van zowel nog komende als reeds uitgevoerde ontdekkingsreizen.
Plaatsgevonden
18 oktober 2021
Geoparkexcursie in het Baarnse bos
IVN-gids Kees de Heer geeft op 18 oktober een excursie door het Baarnse bos, dat ooit onderdeel was van paleis Soestdijk. De helft van de verhalen gaat over de natuur, de andere helft over cultuur. Paddenstoelen, reliëfverschillen, tuinstijlen en vijverpartijen, alles komt aan bod.
Tijd: 18 oktober 2021, 14.00-16.00 uur. Maximaal 15 deelnemers. Deelname is gratis. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Baarn 18/10, naam en aantal personen'. Je krijgt dan een mailing over het verzamelpunt.
19 oktober 2021
Geoparkexcursie op landgoed Den Treek
Enkele landschapsgidsen van het IVN hebben zich gespecialiseerd op landgoed Den Treek. Zij noemen zich ‘de Treeketiers’. Zij verzorgen op 19 oktober een geoparkexcursie op landgoed Den Treek in Leusden. De seizoensvariatie, reliëfverschillen, de bosgeschiedenis en het eeuwenoude parkbos, alles komt aan bod. Maximaal 20 deelnemers. Deelname is gratis. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Leusden 19/10, naam en aantal personen’. Je krijgt dan een mailing over het verzamelpunt.
20 oktober 2021
IVN/Geopark excursie Het ontstaan van de Heuvelrug
We wandelen vanuit de moestuin Bartimeus via de Broekweg door het bos van de Treek Henschoten richting de Maarnse Berg. We bekijken de spoelzandwaaier ontstaan in de laatste ijstijd het Weichselien (12.000 jaar voor heden) en de stuwwal van de Heuvelrug met de ijssmeltwaterdalen ontstaan in het Saalien (tot 130.000 jaar voor heden).
Als het weer het toelaat en we nog goede benen hebben lopen we door via Stameren en de Stamerhoef naar het uitkijkpunt aan de Maarnse Bergweg van de Zanderij waar het Zwerfsteneneiland ligt.
Onderweg geven we een toelichting over het ontstaan van het landschap en zeggen iets over de gevonden stenen alhier. Vandaar lopen we terug naar het startpunt bij Bartimeus.
11 september 2020
Geoparkexcursie op Plantage Willem III
IVN-gids Kees de Heer geeft op vrijdagmiddag 11 september een speciale geoparkexcursie op Plantage Willem III en de Remmerdense heide. Dit gebied is door de provincie uitgeroepen tot ‘aardkundig monument’, vanwege de bijzondere bodemopbouw en reliëfverschillen. Het gaat om een oude tabaksplantage, die cultuurhistorisch zeer interessant is. De bijzondere flora en fauna, aardkundige waarden en geschiedenis, bij deze landschapsexcursie komt alles aan bod.
Tijd: vrijdag 11 september 2020, vanaf 13.00 uur. Deelname is gratis. Vanwege corona maximaal twaalf deelnemers. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Plantage 11/9’, naam en aantal personen’. Je krijgt dan een mailing over het verzamelpunt.
8 februari 2020
Struinen over ’s-Gravelandse buitenplaatsen
Op zaterdagmiddag 8 februari 2020 organiseert IVN-gids Kees de Heer een speciale geoparkexcursie op de ’s Gravelandse landgoederen. We doorkruisen de mooiste stukken van Boekesteyn en van Schaep en Burgh. Tijdens deze excursie gaat het vooral over de aardkundige waarden van het Gooi, maar de cultuurhistorie staat eveneens volop in de schijnwerpers. De landhuizen, parkstijlen, seizoensvariatie, reliëfverschillen, alles komt aan bod.Tijd: 13.00-15.00 uur. Deelname is gratis. Opgeven voor de excursie op de ’s-Gravelandse buitenplaatsen kan door een mailtje te sturen naar geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Boekesteyn 8/2’. U krijgt dan een mail met de exacte verzamellocatie.
16 februari 2020
Op zoek naar het immergroen van Nimmerdor
De IVN-afdeling Amersfoort organiseert op zondagmiddag 16 februari 2020 een excursie op het eeuwenoude landgoed Nimmerdor, aan de rand van Amersfoort. In 1660 kocht jonkheer Everard Meijster een stuk grond van 9 hectare op de Leusderheide. Hij liet er een landhuis op bouwen en beplanting aanbrengen die ervoor zorgde dat het er nimmer dor uit zou zien. Het landgoed is in de loop der jaren flink uitgebreid en omvatte ooit 100 hectare. Vandaag de dag rest nog 48 hectare prachtig natuurgebied, met een gemengd bos van naald- en loofbomen en een paddenpoel. Uniek in Nimmerdor zijn de karakteristieke lanenstructuren, waarin de zichtlijnen uit de zeventiende eeuw nog steeds zichtbaar zijn. Samen met de IVN- natuurgidsen kunt u genieten van de bijzondere en sprookjesachtige sfeer die in dit oude bos hangt.
Tijd: 14.00-16.00 uur. Deelname is gratis. Opgeven voor de excursie in Nimmerdor kan door een mailtje te sturen naar geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Nimmerdor 16/2’. U krijgt dan een mail met de exacte verzamellocatie.
16-11-2019
Geoparkwandeling bij de Stelling van Utrecht
De Nieuwe Hollandse Waterlinie heette aanvankelijk de Utrechtse Waterlinie en de fortenrij aan de oostzijde van de stad Utrecht werd ‘de stelling van Utrecht’ genoemd. Op zaterdag 16 november organiseren we een geoparkwandeling in dit gebied, vanaf hofstede Rhijnauwen naar Fort Vechten en Castellum Fectio.
Kees de Heer van IVN Amersfoort en Pim Bredschneijder van IVN Heuvelrug en Kromme Rijn zijn de twee gidsen bij deze excursie. Het is een wandeling waar naast de natuur ook de historie en het ontstaan van het landschap centraal staat. Feitelijk lopen we van de Kromme Rijn naar de Romeinse haven langs de Rijn. Bijna 2000 jaar gaan dan aan ons voorbij en ook het ontstaan van het landschap van voor onze jaartelling komt aan bod.
We starten op zaterdag 16 november om 10.00 uur vanaf de brug bij hofstede Rhijnauwen, Rhijnauwselaan 14, 3981 HH Bunnik. We lopen vanaf de brug over de Kromme Rijn over het Bunkerpad richting restaurant Vroeg. Daar steken we de weg over en dan lopen we naar de ingang van Fort Vechten. We lopen dwars door fort Vechten naar de Limes, de Romeinse weg richting Castellum Fectio. Bij het Castellum bekijken we de archeologische vondsten die hier zijn gedaan. Via landgoed Oud-Amelisweerd lopen we weer terug naar Rhijnauwen.
Als je de wandeling nog eens rustig over wil doen, trek er dan een dag vooruit. Begin met een ontbijt bij de jeugdherberg Rhijnauwen, loop rustig naar restaurant Vroeg, pak een bak koffie en loop naar fort Vechten, koop een kaartje voor het Waterliniemuseum en ga daar lunchen en bezoek Castellum Fectio, loop terug, neem een kop thee naar keuze en sluit af met een diner en borrel bij Vroeg of Rhijnauwen.
Als je het in pakweg tweeëneenhalf uur wilt doen, kom dan op 16 november naar Rhijnauwen. Je kunt je opgeven door een mail te sturen naar geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Rhijnauwen 16/11’ en het aantal personen.
30-11-2019
Excursie rond de Bonte Poort in Bunschoten
De Vereniging Eemland300 organiseert op zaterdag 30 november 10.00-12.00 uur een landschapsexcursie rond de Bonte Poort, op de grens van Bunschoten en Nijkerk. IVN-gids Kees de Heer vertelt over de waarden van natuur en landschap, over dijkdoorbraakkolken en winterganzen. Reliëfverschillen, ontginningsgeschiedenis, waterhuishouding, patronen in het landschap, alles komt aan bod. Uiteraard komen de actuele ontwikkelingen rond zonneweides en stikstofregels uitgebreid ter sprake.
Je kunt je opgeven voor de landschapsexcursie rond de Bonte Poort door een mail te sturen naar eemland300@gmail.com o.v.v. ‘Bunschoten 30/11’ en het aantal personen. Je krijgt dan een email over het verzamelpunt.
20-10-2019
Beleefweek Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Op zaterdag 20 oktober gaat de allereerste Beleefweek van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug van start. Tijdens de Beleefweek worden er in het hele Nationaal Park activiteiten georganiseerd en kunnen jong tot oud, op een actieve manier kennismaken met de rijke natuur en historie van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. De Beleefweek staat geheel in het teken van de 15e verjaardag van het Nationaal Park en duurt de hele herfstvakantie! (20 t/m 28 oktober),
zie verder ...
21-10-2019
Geoparkexcursie in het Baarnse bos
IVN-gids Kees de Heer geeft op maandagmiddag 21 oktober een excursie door het Baarnse bos, dat ooit onderdeel was van paleis Soestdijk. De helft van de verhalen gaat over de natuur, de andere helft over cultuur. Paddenstoelen, reliëfverschillen, tuinstijlen en vijverpartijen, alles komt aan bod. Het Baarnse bos hoorde ooit bij paleis Soestdijk.
Tijd: maandag 21 oktober 2019, 14.00-16.00 uur. Deelname is gratis. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Baarn 21/10, aantal personen, naam en telefoonnummer’. Je krijgt dan een mailing over het verzamelpunt.
22-10-2019
Geoparkexcursie op de Koerheuvel bij Rhenen
IVN-gids Kees de Heer geeft op dinsdagmiddag 22 oktober een excursie bij de Koerheuvel, iets ten westen van Rhenen. De geschiedenis van landgoed Den Tangh, erosiedalletjes, paddenstoelen, archeologische waarden, middeleeuwse landbouw en loopgraven van de Grebbelinie, alles komt aan bod
Tijd: dinsdag 22 oktober 2019, 14.00-16.00 uur. Deelname is gratis. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Rhenen 22/10, aantal personen, naam en telefoonnummer’. Je krijgt dan een mailing over het verzamelpunt.
06-10-2019
Utrechtse Natuurdagen
Op zondag 6 oktober organiseert Utrechts Landschap het evenement de Utrechtse Natuurdagen. Het thema is natuurkwaliteit waarbij zaken als de biodiversiteit ruim aan bod komen.
Het terrein, de tabaksschuur in Amerongen, is geopend voor jong en oud en iedereen die graag wil leren van en in de natuur.
Gedurende een wandeling van ongeveer 2 uur laten twee gidsen van het IVN Heuvelrug en Kromme Rijn (Moniek Löffler en Leendert van der Velden) u beleven hoe de Utrechtse Heuvelrug zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld. We laten u kennis maken met aardkundige fenomenen zoals stuwwallen, sneeuwsmeltwaterdalen en bodems. Ook de cultuurhistorie komt aan bod, want de rol van de mens was medebepalend voor de ontwikkeling van het landschap. We hopen dat u dankzij deze wandeling nog meer gaat begrijpen van dit unieke gebied van het Utrechts Landschap en er daardoor nog meer van kunt genieten! zie verder ...
11 en 14-09-2019
Cursus Rivieren- en Weteringengebied
De IVN-afdeling Heuvelrug en Kromme Rijn heeft in het verleden diverse cursussen verzorgd over het ontstaan van de Utrechtse Heuvelrug. Deze keer komt het andere deel van ons gebied aan bod. Deze nieuwe cursus gaat over het water op en in de Utrechtse Heuvelrug. De algemene aspecten over water zullen aan bod komen, maar ook de veranderingen van rivierlopen, zoals de Nederrijn en de Kromme Rijn. We vertellen over het ontstaan van het ontginningslandschap en over het karakteristieke kampenlandschap met zijn weteringen. De flora en fauna van dit gebied zullen eveneens aan bod komen, evenals de ontwikkelingen rond het project ‘Ruimte voor de rivier’. Kortom, we krijgen een nieuwe kijk op onze mooie natuur.
De cursus is gehouden op woensdagavond 11 september 2019 om 20.00 uur in het Walkart centrum aan de Kerkweg 19-23 te Zeist. Op zaterdag 14 september 2019 gingen we op excursie.
21-06-2019 en 6-09-2019
Op excursie naar de Waaien langs de Eem
De pas opgerichte Vereniging Eemland 300 organiseerde op 6 september weer een geoparkexcursie naar de waaien bij Eemnes. De provincie Utrecht heeft de dijkdoorbraakkolken langs de Zuiderzeedijk en langs de Eemdijk ruim tien jaar geleden een bijzondere status gegeven: het zijn aardkundige monumenten. Bij iedere dijkdoorbraak ontstaat een diepe geul, zodat je de dijk nooit meer op exact dezelfde plek kunt herstellen. Je krijgt dus altijd een bocht in de dijk, met een ronde waterplas die uiterst langzaam dichtgroeit met waterplanten.
24-05-2019
Stenenexcursie met kinderen op Koerheuvel
De Stichting Vrienden Behoud Lijstereng organiseerde op vrijdagavond 24 mei een speciale geoparkexcursie voor gezinnen met kinderen. We verkenden het a-symmetrische smeltwaterdal bij de Koerheuvel in Rhenen. Onderweg hebben we een grondboring gedaan en met een zoekkaart allerlei stenen gedetermineerd. Alle kinderen kregen een speciale opdracht: neem een schat mee, iets wat je mooi vindt of iets wat je heel bijzonder vindt. Het resultaat was dat alle kinderen een handje vol stenen verzamelden.
09-04-2019
Ontstaan en ontwikkeling van de Utrechtse Heuvelrug
Wat zijn wij toch bevoorrecht om in zo een prachtig gebied te wonen als de Utrechtse Heuvelrug. De natuurgidsen Leendert van der Velden en Moniek Löffler van IVN Heuvelrug en Kromme Rijn geven in april een cursus voor de vereniging Maarn Maarsbergen Natuurlijk (MMN). Zij vertellen hoe de Utrechtse Heuvelrug is ontstaan en waarom er verschillende biotopen zijn: bos, heide, stuifzand, akkers en rivieren. Na deze cursus kunt u hier met nog met veel meer plezier wandelen. U leert het landschap als het ware te lezen als een boek.
De data zijn: dinsdagavond 9 april 2019 van 20.00-22.00 uur (Twee Marken in Maarn), plus zaterdagmorgen 13 april 2019 van 9.00-12.00 uur (Burgwal in Amerongen, vertrek vanaf de Twee Marken in Maarn).
24-03-2019
Fiets/wandelexcursie Park Vliegbasis Soesterberg
De natuurgidsen Geert Kuitenbrouwer van Utrechts Landschap en Kees de Heer van IVN verzorgden op zondagmiddag 24 maart, 14.00-16.30 uur, een fiets/wandelexcursie op Park Vliegbasis Soesterberg. Zij namen 20 personen mee over een uniek terrein met een bijzondere geschiedenis als het gaat over landschapsvorming en militaire historie. Met vier leesbrillen gaan zij ‘landschap lezen’, met oog voor de verticale samenhang, horizontale samenhang, seizoenssamenhang en historische samenhang .
De geoparkexcursie op Vliegbasis Soesterberg is een flinke fietstocht van zo’n elf kilometer over een terrein van zo’n 1000 voetbalvelden. Men fietst over het breedste fietspad van Nederland, drie kilometer over de oude startbaan, met een hoogteverschil van pakweg vijftien meter. Uiteraard werden ook de bijzondere militaire objecten bezocht, zoals de voormalige Amerikaanse commandobunker.
17-03-2019
Hoog en laag ervaren op de fiets
De IVN-afdeling Amersfoort organiseert op zondagmiddag 17 maart, 14.00-16.00 uur, een fietsexcursie door Amersfoort en Soest. Tijdens deze fietstocht overbruggen we over relatief korte afstanden een hoogteverschil van meer dan vijftig meter. Vanaf de Amersfoortse berg dalen we af naar de Koppelpoort en we bekijken de overblijfselen van de Grebbelinie. We stijgen enkele meters naar de dekzandrug van Hoogland. Via de fietsbrug bij de Malesluis belanden we in de Eempolder en we klimmen naar de Soester Eng. We doorkruisen aardkundig monument de Soester duinen en beklimmen de Amersfoortse berg. Onderweg staan de IVN gidsen stil om uitleg te geven over de geologische- , cultuurhistorische- en natuurwaarden die onderweg te zien zijn.
16-02-2019
Geoparkexcursie in het Baarnse bos
IVN-natuurgids Kees de Heer organiseert op zaterdag 16 februari 2019 een geoparkexcursie in het Baarnse bos, van 10-12 uur. We verzamelen in de buurt van NS-station Baarn. Het Baarnse bos heeft een rijke geschiedenis. Het was ooit onderdeel van het enorm grote park van paleis Soestdijk. Staatsbosbeheer heeft allerlei onderdelen uit dat oude park prachtig gerestaureerd. Terwijl we via eeuwenoude lanen van de ene vijver naar de andere vijver lopen, treffen we forse hoogteverschillen. Met de vierbrillenmethode van Leesbaar Landschap gaan we het parklandschap verkennen en beoordelen. De seizoensvariatie, reliëfverschillen, cultuurhistorie en patronen in het landschap, alles komt aan bod. Je kunt je aanmelden via email: geoparkexcursie@gmail.com o.v.v. ‘Baarnse bos 16/2’.
12-01-2019
Geoparkexcursie in het Zeisterbos
Het IVN organiseerde op zaterdag 12 januari 2019 een geoparkexcursie in het Zeisterbos, van 10-12 uur. Verzamelen bij de Boswerf, Prins Bernhardlaan 3, 3708 BR Zeist. De wandeling is geschikt voor alle leeftijden.Tijdens de geoparkexcursie in het Zeisterbos vertellen we over de aardkundige waarden van dit gebied, dat bekend staat als ‘Klein-Zwitserland’.
15-12-2018
De Waaien van Eemland
Op een ijskoude middag in de boomloze polders bij Eemnes, in nauwe samenwerking met de regiegroep van de Eemland300-conferentie.
08-12-2018
Ontdek de Koerheuvel
Geweldige Geo-excursie rond Rhenen o.l.v. Kees de Heer. Regen, wind en kou getrotseerd voor hoge aardkundige- èn natuur- èn cultuurhistorische waarden. Koerheuvel, De Tangh, de Palmerswaard, zwerfstenen enz.
25-10-2018
Schijnvliegveld op landgoed Den Treek
Drie landschapsgidsen van het IVN hebben zich gespecialiseerd op landgoed Den Treek. Zij noemen zich ‘de Treeketiers’. Zij verzorgden op dondermiddag 25 oktober een geoparkexcursie op landgoed Den Treek in Leusden. De seizoensvariatie, reliëfverschillen, de rijke cultuurhistorie en het eeuwenoude lanenstelsel, alles kwam aan bod. De excursie eindigde bij het schijnvliegveld dat de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog hebben aangelegd op de heide bij Leusden, om de aandacht af te leiden van het echte vliegveld bij Soesterberg.
Volgend jaar organiseren ‘de Treeketiers’ opnieuw een excursie op landgoed Den Treek.
24-10-2018
Los zand in het Zeisterbos
Speciaal voor kinderen organiseerden we op 24 oktober een speciale geoparkexcursie in het Zeisterbos, in nauwe samenwerking met het bezoekerscentrum ‘de Boswerf’. Dit centrum ligt pal naast een reliëfrijk deel van het Zeisterbos, dat vanouds Klein-Zwitserland wordt genoemd. Alle kinderen konden een grondboring doen en dankzij de extreme droogte weten alle kinderen nu wat het betekent dat iets ‘als los zand aan elkaar hangt.
23-10-2018
Aardkundig monument ‘de Grebbeberg’
De provincie Utrecht heeft al ruim twintig jaar geleden aan de Grebbeberg de status van ‘aardkundig monument’ gegeven, vanwege de forse reliëfverschillen en indrukwekkende smeltwaterdalen. Daarom organiseerden we op 23 oktober een speciale geoparkexcursie op de Grebbeberg, naar de Koningstafel op de eeuwenoude ringwalburcht, langs de smeltwaterdalen en langs allerlei restanten van de Grebbelinie. Geoparkbestuurslid Egbert Visscher en de Rhenense wethouder Jolanda de Heer gaven voor deze allereerste geoparkexcursie het figuurlijke startschot. Volgend jaar organiseren we opnieuw een excursie op dit aardkundige monument.
02-07-2018
Asschatterkeerkade Leusden
Met boeiende hoogteverschillen en restanten van de Grebbelinie.
Met aandacht voor geologische oorsprong en militair gebruik.
Deze excursie wordt begeleid door Hans-Peter Reinders, de initiatiefnemer van het project Leesbaar Landschap Leusden.
26-04-2018
Aardkundig Monument Soester Lange en Korte Duinen
Deze excursie werd begeleid door boer Adriaan van Roomen en landschapsgids Kees de Heer. De excursie startte en eindigde op boerderij De Grascamp met een informatieve nazit.