Commissie Gebiedsbepaling en de grenzen van het Geopark

In de afgelopen maanden heeft de Wetenschappelijke Commissie Gebiedsbepaling zich gebogen over de meest gewenste en bij een aanvraag meest kansrijke begrenzing van het beoogde Geopark. Het verzoek hiertoe kwam van de besturen van de burgerinitiatieven Geopark Heuvelrug en Geopark Gooi & Vecht. Het Nationale Forum Unesco Global Geoparks had beide initiatieven eerder aangegeven dat zij alleen kansrijk konden zijn als de inhoud en omvang van beide samengevoegd zouden worden.

De Commissie bestond uit: Gretha Roelfs, Irmgard van Koningsbruggen, Ronald van Balen, Wim Hoek, Roland Blijdenstijn en Piet Verdonschot, met Walter Kooy als voorzitter en Luuk Keunen als secretaris.

De Commissie heeft het vraagstuk benaderd vanuit de disciplines geologie/geomorfologie, geohydro-ecologie en cultuurhistorie. Leidend bij de keuzes waren de zichtbare aardkundige waarden, de rol van de mens als geologische factor en het thema “water”.

De watersystemen rondom de stuwwallen werden als vertrekpunt genomen. In veel gevallen betreft dat de gebieden die beïnvloed worden door kwel vanuit de stuwwal, in enkele gevallen zijn de grotere watersystemen op zichzelf als rode draad meegenomen en is van daaruit bekeken wat er landschappelijk tot het Eem-, Rijn- en Vechtsysteem behoorde.

Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat de Commissie de besturen heeft geadviseerd in het noordoosten het Eemsysteem als grenszone te kiezen, in het zuidoosten de grenszone tussen de kwelinvloed vanuit de Heuvelrug en de kwelinvloed vanuit de Veluwe en in het zuiden de Neder-Rijn met zijn zichtbare stroomrugontginningen aan weerszijden. De Commissie adviseerde ook om verder in het zuidwesten nabij de Kromme Rijn zowel het slagenlandschap op het zand als de zuidelijker gelegen stroomrugontginningen van de Kromme Rijn en het aangrenzende gebied bij Wijk bij Duurstede mee te nemen. En in het westen, bij Utrecht, de loop van de Vecht te volgen, inclusief de vergraven Vechtloop (Oude Gracht) in het stedelijk gebied. Tenslotte adviseerde de Commissie in het noordwesten, ten noorden van Utrecht, de grens te leggen op de Aa/Angstel/Gein en in het noorden het Noord-Hollandse en Utrechtse deel van de randmeren te betrekken, inclusief Pampus. Voor de kaart klik hier; voor de toelichting klik hier.

De besturen van de beide initiatieven hebben het advies inmiddels in dank aanvaard. Mede naar aanleiding daarvan hebben beide besturen besloten per 1-1-2020 beide stichtingen samen te smelten tot 1 stichting die de opbouw van het Geopark verder gestalte gaat geven. Het advies van de Commissie geldt daarbij als vertrekpunt. De goede nieuwe naam hebben we nog niet gevonden. Tijdelijk zullen we als werknaam hanteren: Geopark Heuvelrug, Gooi en Vecht i.o.