Geo-Nieuwsbrief 41 – september 2023

Van de voorzitter
Het goede nieuws deze keer is dat het Geopark in de afgelopen maand maar liefst 3 nieuwe Partners rijker is geworden: gemeente Bunnik, de Vechtplassencommissie en gemeente Gooise Meren (de 10e gemeente!).

Ook mochten we op 20 september bij Partner Het Nederlands Vestingmuseum de 1e exemplaren van deelgebied Gooise Meren, Weesp, Wijdemeren uitreiken aan wethouders Hugo Bellaart (Gooise Meren) en Els Kruijt (Wijdemeren).

En er zijn weer leuke en interessante Geopark-excursies in aantocht. Zie verderop in deze nieuwsbrief.

We zijn ook zeer verheugd over de opdracht die we van de provincie Utrecht kregen om een korte educatieve film met animaties te maken over het Geopark. Met dank ook aan Willemien Fokkens (vrijwilliger Educatie Geopark) en Maya Heinsbroek (medewerker Partner Omgevingseductie Gooi, Vecht en Eemstreek (OGVE)) die de voorbereidingen hebben gedaan en de uitvoering zullen begeleiden.

Op 13 september vond het Breed Wethoudersoverleg Geopark plaats, in kasteel Groeneveld, te Baarn, o.l.v.  Hans van der Pas. Wat mij/ons betreft was het leuk, leerzaam, verhelderend, geruststellend en inspirerend. Met name ook de deelname van Geopark De Hondsrug (manager Geopark De Hondsrug Cathrien Posthumus en wethouder Borger-Odoorn/bestuurder Geopark de Hondsrug Jeroen Hartsuiker) droeg daaraan bij; zij weten wat e.e.a in de praktijk betekent. Ze konden beamen dat de kwalificatie Geopark het gebied niet op slot zet (dat de regie volledig bij de gemeenten/provincies blijft) en dat het vooral om de verhalen gaat en het creëren van bewustzijn over belangrijke waarden in onze leefomgeving, opdat we duurzaam met het gebied omgaan. Ook werd beaamd dat het zeker niet gaat om het aantrekken van grote groepen toeristen, maar dat gestreefd wordt naar duurzaam toerisme, alleen daar waar dat kan en gewenst is. Voor de meest gestelde vragen en antwoorden? Klik hier.

Partner Heuvelrug in goede banen (HiGB) heeft een bijdrage ingediend voor het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Het betreft het voorstel voor een Gebiedsproces Water voor het gebied van Nederrijn tot Woudenbergse Grift. Zie verderop in deze nieuwsbrief.

En om bepaald niet vrolijk van te worden: de zorgen over de zeer slechte waterkwaliteit, de daling van het grondwaterpeil en de dramatische achteruitgang van de biodiversiteit blijven onverminderd groot. Drinkwater in Nederland heeft de hoogste kwaliteit van Europa en wordt gemaakt van min of meer het slechtste water dat we hebben in Europa. Het water zit vol giftige bestrijdingsmiddelen. Wat doen de provincies en waterschappen? Wanneer worden bodem en water werkelijk leidend? En in hoeverre gaan de verkiezingen in november hier verbetering in brengen?

Ondertussen heeft Geopark ScheldeDelta bijna de officiële Unesco-kwalificatie binnen. De goedkeuring is er, nu nog de ratificatie, naar verwachting komend voorjaar. Wordt Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht het 3e gekwalificeerde Geopark in Nederland???

Hartelijke groeten,

Marc Hofstra

Nieuwe Partners
De onderstaande organisaties hebben onlangs een Partner- of Steunverklaring ondertekend en geven daarmee aan dat zij achter het burgerinitiatief Geopark Heuvelrug staat en dat waar mogelijk zullen ondersteunen:

Gemeente Bunnik
Gemeente Bunnik is een van de gemeenten in de Kromme Rijnstreek en de 9e gemeente in het Geopark-gebied die de Partnerverklaring heeft ondertekend.

Wethouder Hilde de Groot is enthousiast over het Geopark omdat we in een prachtig gebied wonen met een landschappelijke en culturele historie. De gemeente Bunnik ondersteunt deze aandacht voor onze leefomgeving en hoopt dat we via het Geopark nog meer mensen kunnen laten zien hoe mooi Bunnik is!

Vechtplassencommissie
De Vechtplassencommissie zet zich sinds 1936 in voor behoud en versterking van de Vechtse kwaliteiten van landschap, cultuur en natuur.
De rivier, de oevers, de buitenplaatsen, dorpen en het plassen- en veenweidegebied vormen een beeldverhaal van ontwikkelingen door de eeuwen heen. Ontwikkelingen die getuigen van stijl, verhoudingen en respect voor de natuurlijke omgeving: een verhaal met kwaliteit. De Vechtplassencommissie onderhoudt samen met de Vrienden van de Vecht en Werk aan de Vecht dat beeldverhaal en schrijft mee aan nieuwe hoofdstukken.

Weer een belangrijke versterking van ons netwerk. Zo worden steeds meer lokale organisaties met elkaar verbonden. We delen de kennis over onze leefomgeving.

Pieter Broertjes, voorzitter van de Vechtplassencommissie, tekende de Partnerverklaring.

Gemeente Gooise Meren
Het grondgebied van de gemeente ligt grotendeels aan de kust van de vroegere Zuiderzee, waarmee Gooise Meren als woongemeente een gedeeltelijk nieuwe, gezamenlijke identiteit heeft gekregen. Het omvat vier kernen: twee historische vestingstadjes (Naarden en Muiden), en twee voormalige forensenplaatsen (Bussum en Muiderberg). Het geheel aaneengegroeide Naarden-Bussum vormt de stedelijke kern van de gemeente. De gemeente bezit een landschappelijk hybride karakter. Zij omvat aanzienlijke water-, bos- en groengebieden en maakt deel uit zowel van het Groene Hart (Muiden, Muiderberg, Naarden-Vesting) als van de Randstadring (de stedelijke kern Naarden-Bussum en Bussum). Strikt genomen is de gemeente maar gedeeltelijk Goois. De naam Gooise Meren verwijst niet naar de stedelijke kern, maar naar de gezamenlijke geografische ligging op de grens van de Vechtstreek en het Gooi.

Wethouder Hugo Bellaart tékent hiervoor.

Geo-excursies
Beleefweek Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Het Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug organiseert van 14 t/m 22 oktober een ‘Beleefweek’, met zoveel mogelijk activiteiten op de Utrechtse Heuvelrug. Vier IVN-afdelingen in deze regio organiseren in de Herfstvakantie een serie van vier geoparkexcursies in het Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht. Tijdens deze rondwandelingen vertellen we over de aardkundige waarden van de heuvelrug en over de flanken van deze stuwwal. We gaan het landschap verkennen met de vier-brillenmethode van ‘Leesbaar landschap’. De enorme reliëfverschillen, de rijke cultuurhistorie, biodiversiteit, patronen in het landschap, alles komt aan bod.
De wandelingen zijn:

16 oktober   Nimmerdor
17 oktober   Landgoed Oostbroek
18 oktober   Het ontstaan van de Heuvelrug
19 oktober   de Lange Duinen bij Soest

Voor de details en aanmelding, klik hier.

Een compleet overzicht van alle activiteiten in de Herfstvakantie is te vinden op

https://www.np-utrechtseheuvelrug.nl/beleefweek/beleefweek-agenda/

Natuurvisie Utrecht 2050
De Natuurvisie Utrecht 2050 is dé visie van de Utrechtse natuurorganisaties op de toekomstige inrichting van de natuur in de provincie Utrecht. Een toekomst waarin de natuur de ruimte krijgt. Een visie die verder gaat dan tijdelijke noodmaatregelen, een visie die bouwt aan duurzaam systeemherstel, integrale oplossingen en gebiedsprocessen.

De Natuurvisie Utrecht schetst de toekomst van de provincie Utrecht aan de hand van zes kerngebieden: het veenweidegebied, de laagveenmoerassen, het rivierengebied, Utrechtse Heuvelrug, Eem en Randmeren en de Gelderse Vallei.Waar liggen in deze gebieden kansen voor herstel en ontwikkeling? Met de visie willen we bestuurders bij de provincie, Utrechtse gemeenten en waterschappen inspireren, maar ook natuurbeheerders, ontwikkelaars, boeren en bewoners. We delen dan ook graag onze kennis voor alle ontwikkelingen in het landelijk gebied.
zie verder...

Watersysteem Gooi en Vechtstreek loopt tegen zijn grenzen aan
De grenzen van het water- en bodemsysteem van de Heuvelrug, het Gooi en de Vechtstreek zijn in zicht. Zeven partijen uit het gebied, waaronder het waterschap en de drinkwaterbedrijven, hebben daarom de handen ineengeslagen en als eerste een onderzoek uitgevoerd naar ‘oplossingsrichtingen’.

Afgelopen zomers was goed zichtbaar dat het door klimaatverandering lange periodes zeer droog en warm zal zijn. De waterkwaliteit en -beschikbaarheid is dan een belangrijk knelpunt voor natuur, drinkwater, woningbouw en de landbouw. En tegelijk zijn er ook voorbeelden van hevigere regenval (zogenaamde piekbuien), met ernstige overlast en mogelijk veel schade tot gevolg. In de Gooi en Vechtstreek zijn deze effecten steeds meer merkbaar en kunnen problemen veroorzaken, zowel voor de natuur, de landbouw en het water als in de dorpen en steden. Het water- en bodemsysteem van de Heuvelrug, Gooi en Vechtstreek loopt tegen zijn grenzen aan. Komt er, met het huidige gebruik en beheer van het gebied, bovenop de stikstof-, energie- en wooncrisis, ook een (drink)watercrisis?
zie verder ...

bron: H2O

Gebiedsproces Water van Nederrijn tot Woudenbergse Grift
Inbreng van partner Stichting Heuvelrug in Goede Banen in het UPLG

Tijdens het 2e Heuvelrug in Goede Banen symposium werd door de deelnemers het herstel van de waterhuishouding op, in en onder de Heuvelrug (en flanken) als onderwerp benadrukt. Concrete benoemde acties waren destijds:

  • Breng de Blauwe Agenda meer onder de aandacht en maak deze leidend;
  • Identificeer gebieden waar herstel en behoud van de natuurlijke waterhuishouding prioriteit krijg;
  • Stimuleer particuliere initiatieven van bewoners, bedrijven en land(goed)eigenaren en terreinbeheerders voor het beter opvangen, bergen en in de bodem laten zijgen van neerslag
  • Stimuleer projecten waarbij het afvoeren van neerslag wordt vertraagd, o.a. door waterlopen ondieper (verondiepen) te maken of te dempen;
  • Heroverweeg toestemmingen om water aan de Heuvelrug te onttrekken en stimuleer winning drinkwater uit de rivieren.

De Stichting HiGB heeft dit punt opgepakt en als eerste actie een bijdrage ontwikkeld en ingediend voor het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG).
Het betreft het voorstel voor een Gebiedsproces Water voor het gebied van Nederrijn tot Woudenbergse Grift. zie verder ...

Biodiversiteit in beken en rivieren wil maar niet verbeteren
Wageningen Environmental Research, Wageningen University & Research

12-SEP-2023 - Sinds 2010 is de biodiversiteit in stromende wateren niet meer verbeterd. Dit blijkt uit een analyse van de trends van ongewervelde dieren in Nederlandse en andere Europese beken en rivieren. Sinds de bouw van de afvalwaterzuiveringsinstallatie is er nauwelijks verdere verbetering opgetreden. Daarom zijn meer (grootschalige) maatregelen noodzakelijk om herstel van biodiversiteit te stimuleren.

Onze oppervlaktewateren verdienen beter! En wij als gebruikers ook! Een grote uitdaging voor de nieuwe waterschapsbesturen om nu een fundamentele verandering in ons waterbeheer teweeg te brengen.(Prof. Dr. Ir. , Piet Verdonschot (WUR en UvA))

Volgende stap voor geopark-erkenning Schelde Delta
De Unesco Global Geoparks Council heeft positief geadviseerd om Schelde Delta te accepteren als lid van het Unesco Global Geopark Network. Dit advies is een volgende stap op weg naar daadwerkelijke erkenning als geopark door Unesco in het voorjaar van 2024.

Het Unesco-geoparklabel kan de internationale aandacht voor het gebied vergroten, de regionale profilering versterken en het biedt een nieuwe dimensie in het toeristische en recreatieve aanbod. Ook helpt het om meer wetenschappelijk onderzoek aan te trekken. Een gebied kan het label Unesco Global Geopark krijgen als Unesco het erkent vanwege de internationale waarde van het geologisch erfgoed, de cultuurhistorie en de natuur. Wereldwijd zijn er momenteel 177 geoparken in 46 landen. zie verder...

Bekijk ook eens de website van dit Geopark.

Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.

Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?