Geo-Nieuwsbrief 47-april 2024

Van de voorzitter
Op sommige plekken in het Geopark, vooral op de Heuvelrug, is het vaak erg, soms te, druk met bezoekers. De natuur leidt daaronder. Goede reden daar aandacht aan te besteden. Wat is er aan de hand, hoe kunnen we de druk verminderen, bezoekers beter spreiden, wat is duurzaam toerisme en hoe kunnen we dat bevorderen? Het Geopark heeft niet als doel meer bezoekers aan te trekken, maar maakt voor geïnteresseerden wel de belangrijkste waarden in het landschap zichtbaar en daarmee de mensen meer bewust van hun leefomgeving.

Halverwege de maand hebben we ingesproken bij de Commissie Landelijk Gebied van de provincie Noord-Holland, met uitleg over het wat, waarom en hoe van het Geopark. Leuke reacties en relevante vragen, ondermeer over het grote verschil met Werelderfgoed: het Geopark zet het gebied aantoonbaar niet op slot maar vertelt de verhalen van onze leefomgeving en met als doel bewustwording en duurzame ontwikkeling. Gedeputeerde Rosan Kocken (Noord-Holland) heeft opgeroepen samen aan de slag te gaan met de uitdagingen in de Gooi- en Vechtstreek als gevolg van de bedreigingen van de waterkwaliteit, biodiversiteit en natuur.

Geopark Schelde Delta is dit voorjaar door Unesco gekwalificeerd als Global Geopark. Na Geopark De Hondsrug het 2e door Unesco gekwalificeerde Geopark in Nederland. Er is nog plaats voor een 3e: Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht, in het midden van het land, ter meerdere glorie van dit bijzondere gebied. Het blijft onze stip op de horizon. Maar voor nu gaat het ons om erkenning voor de belangrijke waarden in het gebied, de verhalen op tafel brengen en verspreiden, een stimulans voor duurzame ontwikkeling en dat zonder belemmeringen.

Heel blij zijn we met de versterking van ons bestuur met Peter Smit. Peter is onlangs afgezwaaid als lid van het dagelijks bestuur van waterschap Amstel Gooi en Vecht, een van onze belangrijke Partners. Een "denkende doener" met veel relevante kennis en ervaring. Hij heeft er zin in.

Ook een mooi en interessant verhaal van Sander Koopman, uit het tijdschrift van Tussen Vecht en Eem (TVE), getiteld "Bewoning en Landschap in het Gooi in de ijzertijd".

En we kijken uit naar de schoonmaakactie van de rivieren in het Geopark. Van het aan de noordelijkste kant gelegen Gooimeer via Utrecht tot aan het zuidelijkste deel van het Geopark, Wijk bij Duurstede. Stichting Duurzame Innovatie organiseert op zaterdag 25 mei 2024 om 11:00 uur een Cleanup langs de Vecht en de Kromme Rijn. Help je ook mee? Voor meer info en aanmelden zie verderop in deze nieuwsbrief.

Ondertussen verslechtert het oppervlaktewater door de grote hoeveelheden ziekmakende pesticiden. Zo gaat het bijvoorbeeld niet goed met de kwaliteit van het water in het Naardermeer en de Oostelijke Vechtplassen. Tegelijk dalen de grondwaterstanden terwijl de (grond)watervraag blijft stijgen. Ook volgens Vitens doen we te weinig om onze (grond)watervoorziening echt toekomstbestendig te maken, met als gevolg dat we op korte termijn al met drinkwatertekorten zullen worden geconfronteerd. Mede daarom wordt er inmiddels serieus nagedacht over hogere tarieven voor "comfortwater" (meer betalen voor water boven een bepaalde basis-hoeveelheid).

Hartelijke groeten,

Marc Hofstra

Duurzaam toerisme
Duurzaam toerisme is door het UNWTO, onderdeel van de Verenigde Naties, gedefinieerd als ´toerisme dat volledig rekening houdt met de huidige en toekomstige ecologische, sociale en economische impacts en dat zich richt op de behoeften van bezoekers, de industrie, het milieu en de lokale bevolking´. Duurzaam toerisme wordt vanuit deze definitie vaak verbonden aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen.

Toerisme wordt dikwijls aangehaald als een activiteit om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken. Er zijn uiteenlopende vormen van duurzaam toerisme. Sommige vormen zijn meer gericht op natuur- en milieueducatie, andere op kleinschaligheid of beperking van milieuschade.

zie verder

Een goed voorbeeld hiervan is de Geo-excursie bij de Westbroekse Zodden.
Leuke, leerzame Geopark-excursie in de Westbroekse Zodden met gidsen van Partner IVN de Bilt e.o.
Geosite en Aardkundig Monument. Over legakkers, langs petgaten en op het trilveen, met de Heuvelrug op de achtergrond. Met een geweldig rijke vegetatie, mede dankzij de kwel die hier vanaf de Heuvelrug komt en richting de Vecht stroomt, zoals Wollegras, Ronde Zonnedauw, Waterdrieblad, Ronde Zegge en Kalmoes en in het moerasbos de Pluim Zegge.

De Gooi en Vechtstreek als de groenblauwe parel
De Gooi en Vechtstreek is de groenblauwe parel tussen vier groeiende, grote steden: Amsterdam, Almere, Utrecht en Amersfoort en vormt de draaischijf tussen West- en Oost-Nederland. De bossen, heiden, plassen en meren zijn de ‘longen’ in het verstedelijkte gebied om ons heen. De kwaliteit van de leefomgeving in de regio is hoog. Het is hier goed wonen, werken en recreëren. Economische ontwikkeling gaat samen met het koesteren van de unieke leefomgeving. Brede welvaart, een gezonde  leefomgeving en duurzame ontwikkeling zijn belangrijke randvoorwaarden en thema’s die alle hoofdstukken raken.

Gedeputeerde Rosan Kocken:

“De Gooi en Vechtstreek is een van de meest waterrijke gebieden van onze provincie, wat het uniek maakt, maar ook uitdagingen meebrengt. Klimaatverandering zorgt voor droogte en hevige regenval. Dit bedreigt bijvoorbeeld de waterkwaliteit in het gebied. Wat op zijn beurt de biodiversiteit en natuur aantast. Samen moeten we hiermee aan de slag.”

Zie verder de Samenwerkingsagenda provincie Noord-Holland en gemeenten Gooi en Vechtstreek.


Een Unesco Global Geopark is een gebied en een partnernetwerk, erkend door de Unesco vanwege het uniek internationaal geologisch belang. Het Geopark draagt bij tot de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en verbindt het geologische erfgoed met alle andere aspecten van het culturele, natuurlijke en immateriële erfgoed.

Geopark Schelde Delta is dit voorjaar door Unesco gekwalificeerd als Global Geopark.
Het Geopark Schelde Delta vertelt een 50 miljoen jaar lang verhaal van bodemdaling en opheffing, stijging en daling van de zeespiegel, getijdenwateren, rivieren en klimaatverandering. Daarnaast toont het de afwisselende rol van natuurlijke processen en menselijke invloeden.

Naast (tussen) de Geoparken Hondsrug en ScheldeDelta is Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht niet meer dan logisch.
zie verder

Onze secretaris Paul Levelink op bezoek bij Geopark Schelde Delta.

Even voorstellen ... Peter Smit
Ik ben Peter Smit (Blaricum, 1966) en geniet met volle teugen van mijn leefomgeving direct buiten de deur. Prachtige natuur met bos, heide, plassen, rivieren en andere waterpartijen waar ik graag doorheen fiets of (lange) afstanden hardloop en tegenwoordig ook zwem. Beroepshalve heb ik mij ook voor mijn regio mogen inzetten. Naast eerdere werkkringen met voornamelijk financiële en juridische invalshoeken heb ik in 30 jaar ook vanuit de politiek mogen bijdragen. De afgelopen ruim 10 jaar was ik wethouder en lid van het dagelijks bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Mijn affiniteit met natuur, mijn geboortestreek en mijn werk met water en bodem brachten mij op het spoor van het Geopark: Dát is belangrijk! In 2016 heb ik met veel plezier de cursus Gooiologie gevolgd. De inhoud ging heel ver terug in onze geschiedenis. Mijn drijfveer in alles is echter om met respect voor verleden ook voor de opgaven van nu en juist ook de verdere toekomst een maatschappelijk relevante bijdrage te leveren. Dat doe ik graag met inzet voor ons belangrijke burgerinitiatief Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht in zijn geheel zodat de bijzonderheden van Eem via de gehele Heuvelrug tot Vecht nog beter worden ontsloten voor jongeren en volwassenen. Door kennis en bewustzijn zal het unieke karakter van ons Geopark dan nog beter betrokken worden bij toekomstrobuuste oplossingen voor de opgaven (en kansen) op het terrein van bodem, water en klimaat. En ‘last but not least’: door bekendheid gaan we hopelijk nog meer en bewuster genieten van onze unieke leefomgeving!

Bewoning en Landschap in het Gooi in de ijzertijd
In het decennium van de eenentwintigste eeuw zijn er in de Gooise gemeenten vele archeologische onderzoeken uitgevoerd, verbonden aan bouwplannen.

Een deel van deze onderzoeken heeft nieuwe inzichten opgeleverd over bewoning en landschap in het Gooi gedurende de ijzertijd.

In het tijdschrift van Maart 2024 van onze partner Tussen Vecht en Eem heeft Sander Koopman hierover en artikel gepubliceerd dat het lezen zeker waard is.

zie verder

Nieuwe Partners
De onderstaande organisaties hebben onlangs een Partner- of Steunverklaring ondertekend en geven daarmee aan dat zij achter het burgerinitiatief Geopark Heuvelrug staan en dat waar mogelijk zullen ondersteunen:

Stichting Duurzame Innovatie
Als stichting zetten wij ons in voor een natuur inclusieve samenleving. Dit doen we door actief aan de slag te gaan op plekken waar de impact van menselijk handelen op onze natuur het zichtbaarst is. Hiermee proberen we bewustwording rondom het probleem te vergroten en kennis hierover te delen en te versterken.

Recycle Valley
In opdracht van Stichting Duurzame Innovatie werken we aan een Canal Cleanup van Maastricht tot Den Helder. We doen dit om aandacht te vragen voor de toenemende vervuiling van natuur en leefomgeving door plastic en ander zwerfafval. Terwijl we samen met honderden jongeren en vrijwilligers zelf het goede voorbeeld geven!

Canal Cleanup Kromme Rijn en Vecht
Stichting Duurzame Innovatie organiseert op zaterdag 25 mei 2024 om 11:00 uur een Canal Cleanup langs de Vecht en Kromme Rijn in opdracht van waterschappen Stichtse Rijnlanden en Amstel, Gooi en Vecht.

Dit doen wij in samenwerking met Recycle Valley en ons grote doel is: een schone waterweg tussen Den Helder en Maastricht! Wij maken de Vecht en Kromme Rijn lopend schoon van Muiden tot Wijk bij Duurstede, iedere groep vrijwilligers maakt een stuk van ongeveer 4 kilometer zwerfafvalvrij.

Jaarlijks komt meer dan 50 miljoen kilo zwerfafval in de natuur terecht.

Het doel van deze actie is om met buurtbewoners en andere betrokkenen de omgeving van deze waterwegen schoon te maken van zwerfafval. Als organisatie zorgen wij dat de juiste materialen klaarliggen bij het startpunt en alles weer opgevangen wordt bij het eindpunt.

Help jij mee de Vecht en Kromme Rijn schoon te maken? Voor meer informatie en aanmelden ga naar: https://www.duurzameinnovatie.eu/aanmelden-cleanup-vkr/

Ons burgerinitiatief heeft geen vaste inkomsten, elke bijdrage helpt en is zeer welkom op
NL62 RABO 0322 0867 60, t.n.v. Stichting Geopark Heuvelrug Gooi en Vecht , officieel erkend als ANBI.

Helpt u mee anderen te attenderen op de mogelijkheid zich in te schrijven voor deze Nieuwsbrief?